Biuletyn Informacji Publicznej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Na podstawie art. 23 ust. l ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r., poz. 742 z późn. zm.) w związku z art. 207 i art. 304- 304¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz. U. z 2022 r., poz. 1510 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 października 2018 r. w sprawie sposobu zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia (Dz. U. z 2018 r., poz. 2090) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650) zarządza się, co następuje:

§ 1

1. Wszystkie obiekty uczelni, budynki, pomieszczenia wraz z przynależnymi do nich terenami powinny spełniać wymagania stosownych przepisów i norm.
2. Miejsca, w których mogą występować zagrożenia powinny być oznakowane odpowiednimi barwami lub znakami bezpieczeństwa, a w przypadku gdy takie rozwiązanie jest niewystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa, miejsca te powinny być wyłączone z użytkowania poprzez ich wygrodzenie lub inny sposób.
3. W obiektach i budynkach uczelni, na terenie których są organizowane stałe stanowiska pracy oraz zajęcia dydaktyczne, powinny znajdować się niezbędne pomieszczenia higieniczno-sanitarne odpowiednio urządzone oraz utrzymane w pełnej sprawności i czystości.
4. Wszystkie pomieszczenia uczelni powinny być utrzymane we właściwym stanie sanitarnym.
5. W pomieszczeniach oraz na drogach znajdujących się w budynkach, podłogi powinny być stabilne, równe, nieśliskie, niepylące i odporne na ścieranie i nacisk, a także łatwe do utrzymania czystości, bez progów.
6. Stan wyposażenia pomieszczeń uczelni w szczególności sprzętu, urządzeń i instalacji, nie może stanowić zagrożeń dla osób korzystających z tych pomieszczeń.
7. W każdym budynku uczelni powinny znajdować się apteczki, wyposażone w niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy, wraz z instrukcją o zasadach udzielania I pomocy oraz informacją o osobie przeszkolonej do udzielania I pomocy (imię i nazwisko, nr tel. służbowego). Apteczki powinny być usytuowane na portierniach, w sekretariatach, w pomieszczeniach, w których prowadzone są zajęcia dydaktyczne. W przypadku prowadzenia zajęć w terenie wymagane jest zaopatrzenie się w apteczki przenośne.
8. Wszystkie obiekty i tereny uczelni powinny spełniać wymagania p.poż wynikające z przepisów w tym zakresie m.in:

1) drogi ewakuacyjne utrzymane w stanie nie stwarzającym zagrożeń dla użytkowników, bez progów i nie zastawiane;
2) wyposażenie budynków w plany ewakuacji osób z budynków uczelni i oznaczenia dróg ewakuacyjnych;
3) sprzęt i wyposażenie techniczne utrzymane w pełnej sprawności, poddawane regularnym czynnościom kontrolnym.

9. Rektor może czasowo zawiesić zajęcia w uczelni albo zarządzić czasowe zamknięcie uczelni lub jej jednostki w przypadku wystąpienia na danym terenie klęski żywiołowej, epidemii albo innych zdarzeń zagrażających życiu lub zdrowiu.
10. W ramach realizacji obowiązków dotyczących zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia zarządzający danym pomieszczeniem, zapewniają umieszczenie, w widocznych miejscach w budynkach uczelni informacji o sposobie bezpiecznego i higienicznego korzystania z pomieszczeń uczelni i wyposażenia technicznego oraz zasadach postępowania w razie wypadku lub awarii.
11. Szkoła doktorska zapewnia obowiązkowe szkolenia dotyczące bezpiecznych i higienicznych warunków kształcenia, w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny, dla doktorantów rozpoczynających kształcenie w uczelni, w zakresie uwzględniającym specyfikę kształcenia w uczelni i rodzaj wyposażenia technicznego wykorzystywanego w procesie kształcenia.

§ 2

1. Kierownicy jednostek organizacyjnych ponoszą odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy oraz nauki w kierowanych przez siebie jednostkach.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej jest obowiązany do organizowania stanowisk pracy, zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa pracy. Organizowanie pracy powinno uwzględniać:

1) informowanie pracowników o rozpoznanych zagrożeniach i ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami;
2) zasady ergonomii;
3) wyposażenie stanowisk w maszyny i urządzenia techniczne, które spełniają wymagania bezpieczeństwa, określone w przepisach dotyczących oceny zgodności, lub spełniają minimalne wymagania określone w rozporządzeniu w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn;
4) dbanie o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
5) utrzymywanie urządzeń technicznych i sprzętu w stanie zapewniającym pełną sprawność ich działania oraz bezpieczeństwa pracy i kształcenia;
6) określenie warunków wytwarzania i użytkowania aparatury prototypowej;
7) wyraźne oznakowanie i zabezpieczenie niesprawnych maszyn i urządzeń, w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie;
8) wyposażenie maszyn i urządzeń w zabezpieczenia chroniące wszystkich użytkowników przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, promieniowaniem oraz szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem;
9) dostarczenie pracownikom i osobom współpracującym odzieży roboczej i ochronnej oraz środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy;
10) opracowanie instrukcji stanowiskowych dla wszystkich urządzeń i procesów prowadzonych w jednostce;
11) opracowanie i udostępnianie pracownikom instrukcji bezpiecznego korzystania z maszyn i urządzeń;
12) przeprowadzanie instruktażu stanowiskowego na podstawie opracowanych programów szczegółowych w oparciu o ramowe programy wynikające z przepisów ministerialnych;
13) wywieszanie znaków nakazujących stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej na stanowiskach pracy, na których występuje taka konieczność;
14) oznakowanie i zabezpieczenie miejsc i pomieszczeń, do których jest wzbroniony dostęp osobom nieuprawnionym;
15) w pomieszczeniu pracy, w którym pracuje jedna osoba i mogą wystąpić sytuacje awaryjne związane z zagrożeniem dla zdrowia i życia należy wprowadzić obowiązek meldowania się tej osoby w ustalony sposób.

3.Kierownicy jednostek organizacyjnych są obowiązani do:

1) posiadania spisu wszystkich stosowanych substancji i mieszanin chemicznych, ich aktualnych kart charakterystyki oraz udostępniania ich wszystkim korzystającym;
2) przechowywania substancji chemicznych wykorzystywanych w jednostce w odpowiednich pojemnikach opatrzonych etykietami zawierającymi nazwę substancji i informację o ich niebezpiecznym lub szkodliwym dla zdrowia działaniu;
3) przechowywania substancji niebezpiecznych oraz mieszanin niebezpiecznych w rozumieniu przepisów o substancjach chemicznych i ich mieszaninach w zamkniętych, specjalnie przystosowanych do tego celu pomieszczeniach, zgodnie z zasadami podanymi w kartach charakterystyki substancji niebezpiecznych;
4) ustalenia zasad postępowania z substancjami chemicznymi i ich mieszaninami zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, z uwzględnieniem postępowania z powstającymi odpadami (zbieranie, przechowywanie i odbiór - posiadanie dokumentów przeprowadzonej utylizacji);
5) ustalenia zasad postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi używanymi w procesie naukowo-dydaktycznym, z uwzględnieniem postępowania z powstającymi odpadami (zbieranie, przechowywanie i odbiór - posiadanie dokumentów przeprowadzonej utylizacji);
6) zapewnienia wyposażenia pomieszczeń uczelni, w których są prowadzone zajęcia dydaktyczne, w przenośne apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy wraz z instrukcją dotyczącą zasad jej udzielania;
7) zapewnienia przeszkolenia z zasad udzielania pierwszej pomocy osób, którym powierzono obsługę apteczek;
8) zapewnienia wykonania nakazów, wystąpień wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy oraz zarządzeń Rektora;
9) zapewnienie wykonania zaleceń Komisji BHP, Społecznego Inspektora Pracy oraz Działu BHP oraz Ochrony PPOŻ;
10) kierowania podległych pracowników na profilaktyczne badania lekarskie w przewidzianych terminach i egzekwowanie ich wykonania oraz zapewnienia wykonania zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami;
11) kierowania podległych pracowników na szkolenia z zakresu BHP w wyznaczonych terminach oraz egzekwowanie ich wykonania;
12) niedopuszczenia pracownika do pracy, bez aktualnego orzeczenia medycyny pracy oraz wymaganych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;
13) niezwłocznego informowania Działu BHP oraz Ochrony PPOŻ o każdym zaistniałym wypadku przy pracy pracownika oraz wypadku studenta, doktoranta oraz uczestników studiów podyplomowych, kształcenia specjalistycznego lub innych form kształcenia w uczelni;
14) niezwłocznego informowania Działu BHP oraz Ochrony PPOŻ o każdym zaistniałym zdarzeniu potencjalnie wypadkowym;
15) udostępniania do stałego korzystania instrukcji bezpiecznej pracy maszyn i urządzeń oraz prac o szczególnym zagrożeniu uwzględniających zasady i przepisy BHP, dotyczących:

a) warunków bezpiecznej obsługi maszyn i innych urządzeń,
b) rodzajów prac i procesów technologicznych o szczególnym zagrożeniu dla życia lub zdrowia, w tym sposobu nadzoru nad ich wykonywaniem,
c) postępowania z materiałami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia,
d) postępowania z powstającymi odpadami,
e) sposobu posługiwania się środkami ochrony indywidualnej,
f) postępowania w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia, w tym udzielania pierwszej pomocy;

16) odpowiedniego oznakowania miejsc i pomieszczeń, do których wstęp mają tylko osoby upoważnione (np. zagrożenie promieniowaniem rtg, laserowym, szkodliwymi czynnikami biologicznymi, rakotwórczymi itp.);
17) przeprowadzania regularnych konserwacji oraz prób działania urządzeń awaryjnych (natryski awaryjne, myjki do oczu) zgodnie z zaleceniami producenta;
18) zapewnienia, aby w obrębie jego jednostki:

a) nie zastawiać gaśnic, urządzeń przeciwpożarowych (hydrantów), wyjść ewakuacyjnych,
b) nie zastawiać ciągów komunikacyjnych będących drogami ewakuacyjnymi (zgodnie z planami ewakuacyjnymi),
c) nie blokować drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich samoczynne zamknięcie w przypadku powstania pożaru,
d) nie magazynować materiałów łatwo zapalnych na drogach ewakuacyjnych/korytarzach,
e) drzwi ewakuacyjnych nie powinno się zamykać w taki sposób, aby nie było możliwości ich otwarcia w momencie powstania zagrożenia.

4. Kierownicy jednostek organizacyjnych, w których wykonywane są badania pilotażowe, eksperymenty chemiczne, fizyczne, biologiczne lub inne mogące stanowić zagrożenia dla życia i zdrowia osób uczestniczących w tych procesach, są zobowiązani do:

1) opracowania instrukcji prowadzenia tych badań, zawierających postanowienia dotyczące zapobiegania zagrożeniu dla zdrowia i życia ludzkiego;
2) ustalenia osoby odpowiedzialnej za wykonywanie prac zgodnie z tymi postanowieniami;
3) uzgodnienia ze służbami technicznymi uczelni oraz Działem BHP oraz Ochrony PPOŻ spełnienia warunków technicznych dla wykonywania prac badawczych.

5. Kierownicy jednostek organizacyjnych, w których prowadzone są zajęcia dydaktyczne, zobowiązani są do sprawdzenia stanu technicznego pomieszczeń przed rozpoczęciem w nich zajęć.
6. Kierownicy studiów podyplomowych, kształcenia specjalistycznego lub innych form kształcenia zapewniają szkolenie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy dla uczestników tej formy kształcenia jeżeli ich przeprowadzenie jest niezbędne dla bezpiecznej realizacji zajęć w ramach tych studiów lub kształcenia.

§ 3

Do podstawowych obowiązków pracowników w zakresie BHP należy:

1) znajomość przepisów i zasad BHP;
2) udział w szkoleniach i instruktażach BHP oraz szkoleniach okresowych z tego zakresu;
3) wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpiecznej i higienicznej pracy oraz stosowanie się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;
4) dbanie o prawidłowy stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;
5) stosowanie środków ochrony zbiorowej, a także środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem;
6) poddawanie się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom medycyny pracy;
7) niezwłoczne zawiadomienie przełożonego o każdym zauważonym wypadku przy pracy albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzeganie współpracowników, a także osób znajdujących się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;
8) współdziałanie z przełożonymi oraz służbą BHP w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 4

1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
2. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

§ 5

Do podstawowych obowiązków studentów, doktorantów i uczestników innych form kształcenia w zakresie BHP należy:

1) znajomość przepisów i zasad BHP podczas realizowania danego kierunku studiów;
2) branie udziału w szkoleniach oraz instruktażach z bezpieczeństwa i higieny pracy;
3) wykonywanie zadań i ćwiczeń podczas prac w laboratoriach, warsztatach, pracowniach, a także podczas zajęć z wychowania fizycznego w sposób zgodny z przepisami i zasadami BHP oraz stosowanie się do zaleceń i wskazówek prowadzących zajęcia;
4) dbanie o przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz stosowanie ich zgodnie z przeznaczeniem;
5) dbanie o ład i porządek w miejscu odbywania zajęć;
6) poddawanie się wymaganym badaniom lekarskim;
7) niezwłoczne powiadomienie prowadzącego zajęcia o zauważonym wypadku, udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym oraz ostrzeżenie innych osób w tym prowadzącego zajęcia o każdym zauważonym zagrożeniu.

§ 6

Prowadzący zajęcia jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo uczestników w trakcie prowadzonych zajęć:

1) w zależności od rodzaju zajęć w laboratoriach, warsztatach, pracowniach specjalistycznych stosuje się przepisy BHP ustalone dla określonych rodzajów prac;
2) prowadzący zajęcia udostępnia użytkownikom instrukcje stanowiskowe oraz bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń;
3) użytkownicy korzystający z laboratoriów, warsztatów lub pracowni specjalistycznych powinni mieć udostępnione do stałego korzystania instrukcje uwzględniające zasady i przepisy BHP, określające w szczególności:

a) rodzaje prac i procesów technologicznych o szczególnym zagrożeniu dla zdrowia lub życia,
b) postępowanie z materiałami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia,
c) postępowanie z powstającymi odpadami,
d) sposób posługiwania się środkami ochrony indywidualnej i środkami ratunkowymi,
e) postępowanie w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia w tym udzielania pierwszej pomocy;

4) maszyny i urządzenia techniczne powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych, porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwymi wstrząsami, nadmiernym hałasem, działaniem wibracji lub promieniowaniem oraz powinny być utrzymane w stanie zapewniającym pełną sprawność działania i bezpieczeństwo pracy;
5) w laboratoriach, warsztatach oraz pracowniach specjalistycznych powinien znajdować się w widocznym i dostępnym miejscu regulamin porządkowy, określający szczegółowe przepisy i zasady ich użytkowania oraz zasady BHP;
6) maszyny i urządzenia techniczne czasowo niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wyraźnie oznakowane i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie;
7) wszelkie materiały niebezpieczne, mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi powinny być wyraźnie oznakowane, przechowywane w zamkniętych pomieszczeniach i miejscach przystosowanych, w opakowaniach chroniących przed ich szkodliwym, niebezpiecznym działaniem, pożarem lub wybuchem;
8) prowadzący zajęcia w warsztatach, pracowniach specjalistycznych, laboratoriach oraz prowadzący zajęcia wychowania fizycznego muszą być przeszkoleni w zakresie udzielania I pomocy;
9) prowadzący zajęcia jest obowiązany do sprawdzenia przed rozpoczęciem zajęć i dopuszczeniem do nich uczestników, czy stan techniczny maszyn i urządzeń oraz instalacji elektrycznej, ogólny stan laboratorium lub pracowni specjalistycznej nie stwarza zagrożenia dla życia i zdrowia uczestników zajęć;
10) prowadzący zajęcia z substancjami niebezpiecznymi czy ich mieszaninami zapoznaje uczestników zajęć z kartami charakterystyki substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz informacjami o ich niebezpiecznym lub szkodliwym działaniu dla zdrowia oraz o niezbędnych środkach ostrożności;
11) przed dopuszczeniem do zajęć przy maszynach, urządzeniach technicznych i przy wykonywaniu procesów niebezpiecznych z substancjami niebezpiecznymi prowadzący zaznajamia uczestników z przepisami BHP i regulaminem porządkowym. Powyższy instruktaż należy udokumentować w formie pisemnej poprzez złożenie podpisu osoby szkolącej oraz przeszkolonych i wyposaża ich w konieczne środki ochrony indywidualnej;
12) niedopuszczalne jest prowadzenie zajęć bez nadzoru pracownika lub innej osoby prowadzącej, posiadającej odpowiednie przygotowanie gwarantujące przeprowadzenie zajęć zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;
13) w przypadku zaistnienia wypadku uczestnika/ów w czasie prowadzonych zajęć prowadzący powinien zapewnić udzielenie pierwszej pomocy i poinformować o tym przełożonego oraz Dział BHP oraz Ochrony PPOŻ.

§ 7

1. Nieprzestrzeganie lub naruszenie przepisów BHP powoduje odpowiedzialność dyscyplinarną.
2. Nadzór nad wykonaniem zarządzenia powierza się kierownikom jednostek organizacyjnych.

§ 8

Traci moc zarządzenie nr 70/2008 Rektora Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu z dnia 23 czerwca 2008 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.

§ 9

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

Z upoważnienia Rektora UPWr

prof. dr hab. inż. Adam Szewczuk